Einstein’nın desteğine rağmen esas Kaluza Klein teorisi iki sebep yüzünde rağbet görmedi. Birincisi, fizikçilerin birbirle riyle elektromanyetizmadakinden çok daha karmaşık etkileşen daha fazla parçacık ve doğa kuvveti bulmalarıydı, dolayısıyla bu teori uzun süre Her Şeyin Teorisi olarak kalamadı, “sadece” kütleçekim ve elektromanyetizmanın teorisi durumuna dönüştü. İkincisi, teorinin gerektirdiği uzayın ekstra boyutu bilmece siydi. Gizemli beşinci boyut neredeydi?
Aslında bu soruya mükemmel, apaçık bir cevap vardır, ama birçok fizikçinin Kaluza’nm öngörüsünü takip eden yıllarda çekici buldukları bir cevap değildir. Ekstra boyut çok küçük ve sıkı bükülmüş olabilir, dolayısıyla biz onu göremeyiz.
Olağan benzetme bir kamış benzetmesidir. Eğer sıradan bir kamışı alıp, ona bir teleskop gibi bakarsanız, oyuk bir tüp elde etmek için üçüncü boyut etrafında döndürülmüş iki boyutlu bir malzemenin düz bir tabakasından yapıldığı görmek kolaydır. Ama eğer aynı kamışı yere yerleştirip çok uzaktan bakarsanız, tek gördüğünüz belli bir uzaklıktan sonra bir boyutlu bir nesne gibi gözüken bir çizgidir. “Çizgi” üzerindeki her “nokta” gerçekte çok küçük birer dairedir, görmek için çok küçüktür. Asıl Kaluza Klein teorisinde uzayın her “noktası” 1032 santimetre genişliğinden fazla olmayan, ya yukarıaşağı ya solsağ ya da ilerigeri yönlerinden biri etrafında bükülmüş gerçekten çok küçük bir döngüdür; bu uzayın dördüncü boyutu, yani uzayzamanm beşinci boyutudur.
Bu matematiksel fizikçiler tarafından tam da 1920’lerin başlarında kabul edilebilirdi. Ama daha fazla parçacık ve kuvvet keşfedilince, ekstra boyutlara olan ihtiyaç arttı. Sonunda, tüm parçacıklar ve doğa kuvvetlerini tanımlamak için, Kaluza Klein teorisinin çağdaş versiyonlarının, on uzay artı bir zaman şeklinde, on bir boyut gerektirdiği ortaya çıktı. Bu, kuantum ölçeğinde aşina olduğunuz dört boyutu büyük ölçekteki olayların yaşandığı bir ortam olarak bırakmak için en az yedi uzay boyutunun dürülmesi veya sıkılaşması gerektiği anlamına gelir.
Sadece birkaç matematiksel eğimli fizikçi, on yıllar gealuzaKçtikçe Klein teorisinin güncelliğini koruması için uğraştılar; ama sicim teorisi sicimlerin içinde titreşmesi için aynı zamanda en az on bir boyut gerekliliğiyle ortaya çıkınca işler değişti. Kompaktlaştırma 1990’larda ortaya çıkan ve 21. yüzyılın ilk yıllarında geliştirilen Her Şeyin Teorisi’nin yeni adaylarının ana bileşeni haline geldi.
Benzer Yazılar
- 1-2-3 Mayıs Tarihinde Doğanların Burcu Ve Özellikleri
- 25-26-27 Mart Tarihinde Doğanların Burcu Ve Özellikleri
- 1-2-3 Nisan Tarihinde Doğanların Burcu Ve Özellikleri
- 7-8-9 Nisan Tarihinde Doğanların Burcu Ve Özellikleri
- 16-17-18 Mayıs Tarihinde Doğanların Burcu Ve Özellikleri
