Kuantum sistemlerini gözlemlemenin onları sıradan nesneler haline getirdiğini gördük. Doğaya müdahalemiz doğayı dönüştürür ve bu gerçek, bizim kendimize ve doğal dün Çarpışmalar (daha büyük diğer fiziksel sistemlerle örneğin ölçüm aletleri ya da gözlemcinin fal bak ve beyni ilişkiye girdiklerinde dalga fonksiyonları çöker) veya yerçekimi (dalga fonksiyonlan ağırlaşınca çöker) ile ilgili ilkeler.
yadaki yerimize bakışımızı değiştirmemizi öngörür. Fakat dünyanın ‘hep aynı’ olduğunu düşünenler için bizim doğaya bu müdahalemiz beklenmedik boyutlar demektir.
Gözlem, hemen oradaki bir dünyayı bize sunmaya yardım ederken yalnızca dalga fonksiyonunu çökertmekle kalmaz, diğer yandan da kuantum gerçekliğini gözlemlemek için seçtiğimiz yol bizim göreceğimiz şeyi kısmen belirler. Kuantum dalga fonksiyonu içinde birçok olasılık banrındınr, bunlardan hangilerinin aydınlığa kavuşturulacağı bize kalmıştır.
Örneğin bir foton hem durum olasılıklarına (parçacık benzeri doğa) hem de momentum olasılıklarına (dalga benzeri doğa) sahiptir. Bir fizikçi bunları ölçebilmek için deney düzeneğini kurup ölçüm için bunlardan birine odaklandığında bir diğerini kaybeder (Heisenberg’in belirsizlik ilkesi.) Fizikçinin müdahalesi, ölçümü ya da gözlemi, garip bir şekilde fotonun hangi yanını sergileyeceğini etkiler. Schrödinger’in kedisiyle ilgili düşünce deneyi bunu örnekleyecek kadar karmaşık olmasa da Wheeler tarafından yapılan başka bir deney bunu oldukça grafiksel biçimde gösterir.
Bir kaynaktan çıkan bir foton olduğunu düşünelim; önüne yerleştirilmiş iki kesikli renk süzgecinin kesiklerinin ya birinden ya da ikisinden birden geçmeyi seçebilir (kuantum mekaniğine sahip olduğu için ikisini de yapabilir). Fizikçinin planladığı deneyin sonucu şöyle olacaktır: Eğer renk süzgecinin arkasına, kesiklerin hizasına birer parçacık detektörü yerleştirilirse fotonun tek bir parçacık gibi davranıp kesiklerden birinden süzülüp detektörlerden birine çarptığını görür.
Ancak, diğer taraftan parçacık detektörleriyle süzgeç arasına tespit süzgeci yerleştirirse (şekil 3.4) foton bir dalga gibi davranıp iki kesikten de iki ayn dalga olarak süzülüp kendiyle de iç içe geçtikten sonra tespit süzgecinde bu kesişme motifinin izini bırakır.
Aşağıdaki tanım Wheeler’in “gecikmeliseçim deneyinin” çok basit bir versiyonudur.
Benzer Yazılar
- Burçlar ve Yaratıcılık: Sanatsal Enerjinizi Keşfedin
- Tarot Kartları ve İçsel Şifa
- Astroloji ve Sağlık: Hangi Burç Hangi Organı Temsil Ediyor?
- Tarot Falı ve Günlük Pratikler: Kendi Kartınızı Çekme
- Rüyalarınızda Ölen Kişilerin Mesajları
