îlkin, bu bir meraktan ötesi değildi. Ama Witten M. teori fikriyle ortaya çıktıktan sonra, görünür Evren’imizin, sicimlerin algılanır görünümleri olan foton ve elektron gibi parçacıkların zara bağlandığı ve üzerinde (veya içerisinde) kayarak, daha yüksek boyutlarda sürüklenen bir 3zar olabileceği fikri hızlı bir şekilde popüler oldu. Matematik parçacıkların etkileşme biçimini tanımlama olarak işler; örneğin 1994’de, Polchinski D zar’larm elektrik ve manyetik alanlar için olası kaynaklar olduğunu göstermiştir. Ama bir istisna vardır. Gravitonlar sadece sicim ilmekleri olarak var olabilirler ve zara bağlanamazlar. Zara bağlanmış parçacıklarla etkileşmelerinin tek yolu, bir nesneyi ekstra uzay boyutuna (boyutlarına) taşımak ve daha sonra başka bir nesneyle buluşması için 3zar’a geri götürmektir. Ama bazı gravitonlar geri dönmeyebilirdi. Kütleçekim gerçekte zardan sızabilirdi ve kütleçekim kuvvetinin gücü sonuç olarak azalabilirdi.
Eğer gravitonların içine girebileceği ekstra boyut(lar) sonsuz büyük olsaydı, kütleçekim neredeyse tamamen sızabilirdi, dolayısıyla Evrendeki hiçbir şey bir arada duramazdı. Ama eğer uygun ekstra boyut sadece küçültülmüş olarak en basit yoldan kompaktlaşmış olsaydı, öyle ki aşina olduğumuz uzayzamanın üç boyutuna da dik açılarda olan sadece sınırlı bir miktarda uzay olurdu, o zaman gravitonlar çok uzağa gidemezlerdi. Eğer ekstra boyut yeterince küçük olsalardı, gravitonlann 3zar’ı gerçekten terk edip terk etmediklerini söylemek zor olurdu ve kütleçekimin gücü dünyamızdaki diğer doğa kuvvetleriyle arasında olan ilişkiyi açıklamak için tam doğru büyüklükte olurdu. Neden bu özel yolla kompaktlaşmış olmalıdır? Çünkü kısaca anlatacağım gibi, uzayı kompaktlaştırmanm birçok yolu vardır ve bunların çoğu yıldızların, gezegenlerin ve insanların varlığına olanak sağlayamayacak kadar ya çok zayıf ya da çok büyük bir kütleçekim kuvveti üretirler. İkinci bölümde ele alındığı gibi, bizler sadece kuvvetlerin doğru dengesine sahip bir Evren’deki bu tür şeyleri fark etmek için var olabiliriz.
Burada bir sürpriz vardır. Eğer gravitonlar Evrenimizden dışarı sızabiliyorsa, aynı zamanda içeri de sızabilirler; dolayısıyla belki de Büyük Hadron Çarpıştıncı’sında tayin edilecek diğer enteresan parçacıklar da sızabilir ama bu başka bir hikâyedir. Birçok 3 boyutlu zar dünyası daha yüksek boyutlu uzayda yan yana durabilir, tıpkı masamın üzerindeki bir kağıt yığını gibi. Kapı komşusu evren belki de bize on birinci boyutta mikroskobik derecede yakındır; onun bazı gravitonlarmm bizim Evrenimize sızıp şeylerin hareket etmelerine etkiyecek kadar yakın. Bu etki tıpkı, Evrenimizin görünür yıldızlar ve galaksileri zorla çeken görülmeyen kara madde gibidir. Kara madde kozmolojinin, standart modelinin esas bileşenlerinden biridir. Esas bileşen Büyük Patlama’dır ve zarlar bundan da sorumludur.
Benzer Yazılar
- Burçlar ve Yaratıcılık: Sanatsal Enerjinizi Keşfedin
- Tarot Kartları ve İçsel Şifa
- Astroloji ve Sağlık: Hangi Burç Hangi Organı Temsil Ediyor?
- Tarot Falı ve Günlük Pratikler: Kendi Kartınızı Çekme
- Rüyalarınızda Ölen Kişilerin Mesajları
