Ebedi Şişme ve Basit Başlangıçlar

Ebedi Şişme ve Basit Başlangıçlar

Günümüzde ebedi şişme olarak bilinen fikir, Alex Vilenkin’in aklına 1983 yılında gelmişti. Şişme bir kez başladığında, durmasının imkânsız olduğunu fark etti, en azından her yerde değil. Bu alanın içinde şişme alanının yapacağı en doğal şey, enerjinin diğer formlarına ve nihayetinde maddeye bozunmaktır; ama şişen uzayın herhangi bir bölgesinde, kuantum belirsizliği sayesinde, skaler alanın kuvvetinde değişimler olacaktır, dolayısıyla bazı nadir bölgelerde güçlenecektir ve şişmenin hızı artacaktır. Tüm desen bir fraktal gibi süresiz olarak tekrar eder.

İstatistiksel anlamda, şişmenin durduğu ve bizim gibi (ya da bizimkine benzemeyen!) evrenlerin geliştiği çok daha fazla yer vardır; ama şişme çok hızlı bir şekilde çok fazla uzay oluşturduğu için, şişen bölgeler tarafından işgal edilen hacim, büyük bir şekilde baloncuklar tarafından işgal edilen hacmi aşar. Şişme içermeyen baloncuklar üreten skaler alanın bozunmasıyla daha fazla şişme yaratan nadir dalgalanmalar arasında bir çekişme olsa da, İkincisi baskındır. Vilenkin bunu iyi bir besin desteği sağlanarak bir bakteri kültürünün patlayıcı büyümesine benzetir.

Bakteri ikiye bölünerek çoğalır, dolayısıyla sonuçta karakteristik bir ikileme zamanıyla özgün şişme gibi üssel bir büyüme hızı vardır. Bazı bakteriler, öldürücü özdeşleri tarafından saldı nldığında ölürler. Ama öldürülenlerin sayısı nüfusun kritik bir oranından düşükse, kültür üssel olarak büyümeye devam eder. Şişme bağlamı içerisinde durum birazcık farklıdır; şişmeye devam eden bölgeler istatistiksel olarak nadirdirler, ancak meta evrende işgal ettikleri hacim açısından karşı konamaz şekilde baskındırlar, çünkü her zaman kuantum dalgalanmaları vardır; her zaman uzayın bazı şişen bölgeleri olacaktır ve bunlar her zaman uzayın en büyük hacmini temsil edeceklerdir.

Vilenkin’in meslektaşları, başlangıçta fikrinden etkilenmemişti ve Vilenkin yazdıklarını yayımladığı halde, 1980’ler ve 1990’lar boyunca çok aktif bir şekilde uğraşını sürdürmedi. Bu fikri ciddiye alanlardan biri olan ve kaotik şişme fikri bağlamı içerisinde geliştiren Andrei Linde, 1986’da bu konu üzerine bir makale yayımladı ve “ebedi şişme” ismini icat etti. 1987’de, benim “metaevren” kullandığım yerde “evren” kelimesini kullanarak şöyle yazdı, “Evren sonsuz bir şekilde kendini yeniden yaratır ve global ‘zamanın sonu’ diye bir şey yoktur…

Benzer Yazılar

Leave a Reply