İki Akılda Olmak

İki Akılda Olmak

Kuantum çift yarık deneyinin en basit versiyonunda, fotonlar her defasında iki deliğe doğru ateşlenirler. Everett’in yorumu, bunun evrenin iki grup evrene bölünmesini sağladığıdır; bunların birinde belirli bir foton, bir deliğe doğru gider ve diğerinde foton diğer deliğe doğru gider. Ama der Deutsch, foton hangi deliğe giderse gitsin, deneyin diğer tarafında girişim deseninin aynı parçasında sonlanır, sanki iki grup evren tekrar birleşip bir olmuş gibi. “Bölünme” sadece deneyde neler olduğuyla ilgilenir, büyükçe bir çevrede, tüm evren dizisinde ne olduğuyla değil. İki grup evrenin ayrılıp kendi yollarına gitmesi fotonun sadece hangi yarıktan gideceği “seçeneğinin”, daha ileri bir olayı tetiklediği durumda olur (kedinin ölmesi veya hayatta kalması gibi).

Deutsch’un tercih ettiği bir dilde, bu sanki bazı kahramanların maceraları hakkında özdeş hikâyeler anlatan iki ta, kahramanın bir nehri yürüyerek veya bir köprü kullanarak geçmesi gibidir. Bir ta, köprüden gider; diğerinde ise nehri yayan geçer. Öyleyse, iki hikâye tekrar özdeştir. Yeniden, sadece “seçeneğin”, tetiklediği daha ileri bir olay (köprüyü geçerken düşüp boğulan kahramanın ölümü gibi) iki grup evreni, iki hikâyeyi, ayırıp kendi yollarına götürür.
Deutsch girişimi böyle görür. The Fabric ofReality ında, deneyin tek bir elektronun iki değil, daha fazla delikten geçtiği versiyonundan bahsederek, durumu ayrıntılı şekilde açıklar:

yarıklardan birine doğru gider ve sonra bir şey onunla, diğer yarıkların açık olmasına bağlı olarak onu saptırarak girişim yapar; girişim varlıkları diğer yarıkların bazılarından geçmiştir; girişim varlıkları tam olarak foton gibi davranırlar… görünmemeleri dışında.

Eğer ördek gibi görünüyorsa, ördek gibi vakvaklıyorsa ve yumurta bırakıyorsa, o bir ördektir ilkesi üzerinde çalışarak, Deutsch der ki, bu “girişim “varlıkları fotonlardır, yani Çoklu Evren’in paralel gerçekliklerindeki fotonlar. Şu sonucu çıkarır:
Tüm atom altı parçacıkların diğer evrenlerde bir karşılığı vardır ve sadece bu karşılıklarıyla girişim yaparlar. Bu evrenlerdeki diğer parçacıkların herhangi biri tarafından doğrudan etkilenmezler. Bu nedenle, [kuantum] girişimi sadece bir parçacık ve onun gölge karşılıklarının ayrıldığı ve tekrar birleştiği özel durumlarda gözlenebilirler… Girişim sadece evrenler çok benzer olduğunda saptanabilecek kadar büyüktür.
Neler olduğu hakkmdaki bu yorumun doğru olduğunu kanıtlamanın kesin bir yolunu bulma çabasında, Deutsch bir kuantum deneyinden etkilendiğini hatırlayan yapay bir beyin fikriyle ortaya çıktı. Böylece bir proton veya elektron iki delikli deneyin özdeşinden geçerken iki akılda birden olabilir.

Benzer Yazılar

Leave a Reply