Evrimin popüler tarifleri

Evrimin popüler tarifleri

Karadelikler ve Bebek EvrenlerEvrimin popüler tarifleri genellikle rekabeti vurgularken, türlerin yaşamak için ürettiği farklı yolların çokluğuna bakarak, evrimin önemli özelliği daha çok, farklı türler arasındaki gerçek rekabeti en aza indirmek için yaşamın yeni yollarını keşfetmeye yönelik ilerleme kabiliyeti olabilir gibi gözüküyor.

Benim buna bakış açım, görünüşe göre evrimin doruk noktası olan insanlığın aslında uzun bir kaybedenler yolundan geldiğidir. Balık olmada iyi olan bir balık suda kalmıştır, oysa balık olmada başarılı olamayan bir balık, havayı soluma ve karada gitme kabiliyetine evrimleşmek zorunda kalmıştır; amfibi olmada başarılı olan amfibiler su yakınında kalmıştır, oysa amfibi olmada kötü olan amfibiler ilintili olduklarıyla rekabete girmektense, sudan uzaklaşma ve denizden uzak bir yaşam bulma kabiliyetine evrimleşmişlerdir.

Daha ileriki süreçte, ağaçta yaşamakta başarılı olan kuyruksuz maymun benzeri yaratıklar ağaçta kalmışlardır, oysa başarısız ağaç sakinleri Afrika’nın ovalarında bir yaşam sürmelerini sağlayacak değişik bir yaşam tarzına evrilip gelişmişlerdir. En sağlıklı olanın yaşamını sürdürmesi açısından, Dünya’daki en başarılı yaşam formu, en iyi hayatta kalma olanağına sahip olandır; basit bakteri dört milyar yıldan, neredeyse Büyük Patlama’dan bu yana geçen zamanın üçte birinden bu yana esasen değişmemiştir; ama DNA manzarasının yeni parçalarını keşfetmek, belli bir bölgede yaşama iyice uygun hale gelmiş olmak için olduğu kadar, evrim için de önemlidir.

Evrenler için doğal seçilim fikri, insan yaşamını da kapsayan yaşamı hikâyenin merkezinden alır ve kendi bakış açımızdan çok, varlığımız üzerine daha iç karartıcı bir bakış açısı sunar; yaşamın, karadeliklerin çoğalmasını sağlamak için evrimleş miş bir Evren’den faydalanan parazitlerden fazlası olmadığını söyler. Eğer bu şekilde hissediyorsanız, Smolin’in fikrinin asla yaygın olarak kabul edilmemesi düşüncesine karşı bizim evrenimizden daha verimli olan karadelik üretiminin olduğu evrenleri hayal etmenin mümkün olabileceği hakkında kabul görmüş fikirler olmasıyla teselli bulabilirsiniz.

Smolin’in düşünme şekliyle bu, ortaya çıkardığı tüm sorunlarıyla manzaranın oldukça narin bir parçasında yaşadığımız anlamına gelir. Tartışma sonuçtan çok uzaktadır ve sorun herhangi bir şekilde halledilmemiştir. Ama tartışmanın detaylarına girmeme gerek yok, çünkü Smolin’in taslağı, yaşamı ve hatta olası olarak insan yaşamını görünür bir şekilde her şeyin ortasına koyan başka bir fikri harekete geçirmiştir.

Doğal seçilim milyarlarca yıldır Dünya’daki yaşam çeşitliliği arasında işlemiş olmasına rağmen, son birkaç bin yılda insanlar kendi istekleri doğrultusunda kendi bireysel seçimlerini yapıyorlardır, ki bu yüzden neden bahsettiğini açıkça anlatmak için Charles Darwin “doğal” seçilim terimini kullanmıştır. Sonraki nesillerde istediğimiz bireyleri seçerek kendi amaçlarımız için daha iyi ekin ve daha iyi hayvan ürettik. Buğday yaban otlardan geliştirilmiştir; daha çok miktarda süt sağlayan inekler vahşi sığırlardan; bütün köpek çeşitleri ise kurttan türetilmiştir. Genetik manzarada olduğu gibi, köpeklerin tüm çeşitleri tamamen kurt DNA’sı içerisinde şifrelenmiştir ve bir tür hayvan diğerinden diğeri DNA manzarası boyunca bir yolu takip etmek istediğimiz özellikleri olan hayvanları yetiştirerek seçilimin geleneksel metotlarıyla didiklenmiş veya araştırılmıştır.
Bugün, genetik malzeme hakkında o kadar çok şey biliyoruz ki, bir yol boyunca olan her noktayı takip etmeksizin DNA manzarasının bir parçasından diğerine atlayarak, değiştirilmiş çeşitler üretmek için DNA’yla doğrudan oynamak mümkündür. Burada hatta tasarımcı bebekler söz konusudur; kendi çocuklarımızı “geliştirmek” için teknoloji zaten vardır ve konu istek uyandıncılık veya başka bir deyişle, bu kabiliyeti kullanmak hakkındadır. Bizimkinden biraz daha gelişmiş medeniyet evrenler için aynı şey yapabilir mi? Evrenlerin doğal seçilimi yerine veya onun gibi, tasarımcı evrenler yaratan yapay bir seçilim olabilir mi ve biz bunlardan birinde yaşıyor olabilir miyiz? Tann evrenlerin bahçıvanı olabilir mi? Cevap baskın bir şekilde “evet”tir, çünkü karadelikleri yapmak çok kolaydır. Doğanın bu işi yapmak için bir yıldıza ihtiyacı olabilir, ama bizimkinden biraz daha fazla gelişmiş bir teknoloji burada, Dünya üzerinde bunu yapabilirdi. Aslında LHC gibi bir çarpıştırıcıda şans eseri karadelikler üretebileceği konusu öne sürülmüştür, ki bu fikir son zamanlardaki “pozitif bilim” hakkmdaki en iyi bilimkurgu hikâyelerinden birinin dayanağını oluşturur.

Benzer Yazılar

Leave a Reply